Η στρατηγική θέση της Κρήτης στο σταυροδρόμι των αρχαίων μεσογειακών πολιτισμών ήταν η κύρια αιτία της συνεχούς διεκδίκησης του νησιού από διάφορους κατακτητές.
Αρχαία Ελεύθερνα
Η Ελεύθερνα ήταν μια από τις σημαντικότερες αρχαίες πόλεις της Κρήτης και πιστεύεται ότι ιδρύθηκε κατά τη Μινωική εποχή. Οι ανασκαφές που ξεκίνησαν το 1985 έφεραν στο φως πολλά ευρήματα από διαφορετικές περιόδους, μεταξύ των οποίων μια πλήρης νεκρόπολη που χρονολογείται από τη Γεωμετρική και την Αρχαία περίοδο. Το 2009 η σημασία των ευρημάτων αναγνωρίστηκε από το Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Αμερικής που συμπεριέλαβε την τοποθεσία στο Top 10 για τοποθεσίες ανασκαφών. Ένα υπάρχει και το τοπικό μουσείο που μπορείτε να επισκεφτείτε.
Μινωικό Ανάκτορο Φαιστού
Η Φαιστός βρίσκεται στα νότια της Κρήτης, 62 χιλιόμετρα από το Ηράκλειο και κοντά στα Μάταλα και ήταν όχι μόνο ένα από τα σημαντικότερα κέντρα του Μινωικού Πολιτισμού αλλά και η πιο πλούσια και ισχυρή πόλη της νότιας Κρήτης εκείνη την περίοδο. Η πόλη ήταν χτισμένη σε ένα λόφο με το Ανάκτορο να αγναντεύει τις πεδιάδες της Μεσαράς. Το ανάκτορο της Φαιστού ήταν το δεύτερο μεγαλύτερο μινωικό ανάκτορο μετά την Κνωσό και ήταν το παλάτι του Ραδάμανθυ, αδελφού του βασιλιά Μίνωα. Κατασκευάστηκε για πρώτη φορά το 2000 π.Χ. αλλά καταστράφηκε και ξαναχτίστηκε το 1700 π.Χ. Ο επισκέπτης του χώρου σήμερα μπορεί να δει την υψηλή πολυπλοκότητα των οικοδομικών τεχνικών και της αρχιτεκτονικής που στόχευαν τόσο στη λειτουργικότητα όσο και στην αισθητική.
Μινωικό Ανάκτορο Κνωσού
Το Μινωικό Ανάκτορο της Κνωσού βρίσκεται 5 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Ηρακλείου σε μια περιοχή που κατοικείται συνεχώς από τη Νεολιθική Εποχή, πριν από 9000 χρόνια. Κατά την Εποχή του Χαλκού, η Κνωσός έγινε η πρωτεύουσα του Μινωικού Πολιτισμού και η βάση του ίδιου του βασιλιά Μίνωα. Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Μίνωας κράτησε αιχμάλωτο τον διάσημο αρχιτέκτονα Δέδαλο μέχρι να ολοκληρώσει την εξαιρετικά περίτεχνη και πολύπλοκη συστάδα των πολυώροφων κτιρίων που συνθέτουν το παλάτι. Ο Δέδαλος έφτιαξε μαζί με τον γιο του μια σειρά από φτερά για να γλιτώσουν, αλλά ο Ίκαρος πέταξε πολύ κοντά στον ήλιο και έπεσε νεκρός. Το μυθικό πλάσμα Μινώταυρος υποτίθεται ότι ζούσε επίσης στην Κνωσό, μέσα σε έναν περίπλοκο λαβύρινθο που σχεδίασε ο Δέδαλος, ο διάσημος Λαβύρινθος. Το Ανάκτορο της Κνωσού είναι το απόλυτο σύμβολο των Μινωιτών και μια επίσκεψη στον χώρο θα σας δώσει την ευκαιρία να δείτε αρκετά αρχαιολογικά κτήρια και τοιχογραφίες που προσφέρουν μια ζωντανή εικόνα του μεγαλείου και του πολιτιστικού πλούτου του Μινωικού Πολιτισμού.
Υστερομινωικό Νεκροταφείο Αρμένων
Το υστερομινωικό νεκροταφείο των Αρμένων παρέμενε ανέπαφο για χιλιάδες χρόνια πριν ξεκινήσουν οι ανασκαφές το 1969. Έκτοτε, οι αρχαιολόγοι έφεραν στο φως, ανθρώπινους σκελετούς και ταφικά αντικείμενα όπως κεραμικά, όπλα και κοσμήματα, που μας δίνουν εξαιρετικά πολύτιμα στοιχεία για τη συγκεκριμένη εποχή και ανθρώπους που ζούσαν σε αυτό. Ένα μεγάλο μέρος των ευρημάτων εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ρεθύμνου.
Φρούριο Σπιναλόγκας
Η Σπιναλόγκα είναι ένα όμορφο μικρό νησί που μπορείτε να επισκεφτείτε με καραβάκι από την Ελούντα, την Πλάκα ή τον Άγιο Νικόλαο. Το νησί είναι γνωστό ως το «νησί των λεπρών» και είναι ένα μέρος όπου πολλοί άνθρωποι έχουν υποφέρει και έχουν πεθάνει. Οχυρώθηκε βαριά από τους Ενετούς για να προστατεύσει το σημαντικό λιμάνι της Ελούντας και μέρος αυτής της οχύρωσης παραμένει μέχρι σήμερα. Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά για τη φιλοξενία των λεπρών της Κρήτης το 1905 αλλά το 1913 έγινε λεπροκομείο για ασθενείς από όλη την Ελλάδα. Παρέμεινε αποικία λεπρών μέχρι το 1957 όταν οι τελευταίοι ασθενείς έλαβαν αντιβιοτικά. Σήμερα θεωρείται τόπος μαρτυρίου και ιστορικής μνήμης. Σύμφωνα με ορισμένους είναι ο δεύτερος πιο επισκέψιμος ιστορικός χώρος στην Κρήτη μετά την Κνωσό.
Χωριό Αξός
Στοιχεία δείχνουν ότι η φυσικά οχυρωμένη πόλη της Αξού βρισκόταν εκεί από τη Γεωμετρική περίοδο. Το 535 μ.Χ. έγινε η βάση επισκόπου και αυτός είναι πιθανώς ο λόγος για τον μεγάλο αριθμό εκκλησιών στη γύρω περιοχή, κάποια στιγμή βρισκόντουσαν 46 εκεί. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές αποκάλυψαν πολλά σημεία της πόλης, συμπεριλαμβανομένου ενός ναού της Αφροδίτης και πολλά αντικείμενα όπως νομίσματα, αγαλματίδια και λίθινα αγγεία έχουν ανακτηθεί. Σήμερα ο επισκέπτης μπορεί να δει τα τείχη της Ακρόπολης να στέκονται ακόμα στο λόφο και να πιει νερό από τη διάσημη βρύση στο κέντρο του χωριού.
Αγία Τριάδα
Ο αρχαιολογικός χώρος της Αγίας Τριάδας βρίσκεται μόλις 3 χιλιόμετρα μακριά από τη Φαιστό και τμήματα του δρόμου που συνδέει τις δύο τοποθεσίες κατά την αρχαιότητα είναι ορατά μέχρι σήμερα. Θεωρείται ως ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της μινωικής αρχιτεκτονικής και το μικρό ανάκτορο που χτίστηκε γύρω στο 1600 π.Χ. σε αυτήν την τοποθεσία ήταν πιθανώς το θερινό ανάκτορο του βασιλιά Φαιστού. Αν και δεν είναι τόσο μεγάλο όσο τα ανάκτορα της Κνωσού και της Φαιστού, το κτίριο ακολουθεί τα ίδια μινωικά πρότυπα κομψότητας και χρησιμότητας.
Αρχαία Άπτερα
Η 'Απτερα βρίσκεται έξω από τα Χανιά, στον κόλπο της Σούδας. Το όνομα σημαίνει «χωρίς φτερά» και ο μύθος λέει ότι οι Σειρήνες και οι Μούσες διαγωνίστηκαν κάποτε για να δουν ποιος είναι καλύτερος στο να παίζει μουσική. Οι Μούσες νίκησαν και οι ντροπιασμένες Σειρήνες έκοψαν τα φτερά τους και άσπρισαν, πριν βουτήξουν στη θάλασσα. Ιστορικά, η Άπτερα ήταν μια από τις σημαντικότερες πόλεις-κράτη της Κρήτης για πολλούς αιώνες. Ιδρύθηκε πιθανώς κατά τη Γεωμετρική Εποχή, έφτασε στο απόγειό της κατά την πρώιμη ελληνιστική εποχή και συνέχισε να κατοικείται μέχρι την αραβική κατοχή της Κρήτης. Ανάμεσα στα αξιοθέατα είναι μέρος της οχύρωσης της πόλης που εκτείνεται για 4 χιλιόμετρα, ένας μικρός αρχαίος ναός, οι θολωτές ρωμαϊκές δεξαμενές νερού και δύο φρούρια μεγάλης ιστορικής σημασίας από την Οθωμανική εποχή.
Αρχαία Τύλισος
Η αρχαία Τύλισος βρίσκεται 16 χλμ δυτικά του Ηρακλείου και χτίστηκε σε στρατηγική θέση για τους Μινωίτες, στο δρόμο από την Κνωσό προς τα δυτικομινωικά κέντρα. Η τοποθεσία παρουσιάζει μερικές από τις πιο εντυπωσιακές μινωικές αρχιτεκτονικές και τα αρχαιολογικά ευρήματα υποδηλώνουν ότι ήταν σημαντικό κέντρο χαλκουργίας κατά τους Μινωικούς χρόνους. Η σημασία του χώρου για τους Μινωίτες υπογραμμίζεται από τις επιγραφές στη Γραμμική Α, μια γλώσσα που σχετίζεται με το ανάκτορο, σε διάφορες πινακίδες και κεραμικά που βρέθηκαν σε αυτό το σημείο κατά τις ανασκαφές.